Böbrekler kendini yenileyebilir mi ? Eskiden beri böbreğin kendini yenileyemeyen bir organ olduğunu sanıyorduk. Gelişen teknoloji ve tıp bilimleri sayesinde yeni bilgiler keşfedilmeye başlandı. Bu sayede bilim insanları böbreklerin kendini yenilemesi ve kök hücre konularını farklı yönlerden ele aldılar. Daha derinlemesine incelenen ”Böbrekler kendini yenileyebilir mi” sorusuna artık olumlu cevaplar verebiliyor bilim adamları. Vücudumuz kendini yenileme konusunda sandığımızdan daha başarılı. Hayati organlarımız da dahil, fırsat verdiğimizde kendini onarabiliyor. Fırsat derken stabil ve stressiz bir hayat yaşamak gibi…
Böbrek ve akciğerler en hayati organlarımızdan ikisi. Yazılarımızın sağlık bölümünde akciğerlerin temizliği ile ilgili faydalı bilgiler bulabilirsiniz.Örneğin, akciğer temizliği yapmaya gerek kalmadan ciğerlerimize iyi bakmak ve böbreklerin yenilenmesine gerek kalmadan da böbreklerimize iyi bakmak çok daha önemlidir. Hep deriz ya ” sağlığı korumak iyi tedaviden daha değerlidir.” Bakalım şimdi yeni gelişmeler ne diyor?
ARAŞTIRMALAR NEREDE?
İsrail ve Amerikalı bilim adamlarının araştırmalarına göre böbrekler bilinenin aksine kendini onarıp yenileyebiliyormuş. Şimdiye kadar kabul gören teori, böbreklerin yeni hücre üretiminin yetersiz olduğu yönündeydi. “Tel Aviv Şeba Tıp Merkezi Pediatrik Kök Hücre” birimi ile ABD’nin Stanford Üniversitesinin yaptığı araştırma hasta böbreğin kendini tedavi ederek eski sağlıklı yapısına döneceğini gösterdi. Araştırma fareler üzerinde de olumlu sonuç verdi. Peki şimdi bakalım böbrekler kendini yenileyebilir mi?
Yüksek tansiyon ve şeker hastalığının başı çektiği bu böbrek dejenerasyonunda kimyasal atıklar da büyük paya sahip. Böbreklerimiz adeta kirlenen dünyanın tüm yükünü küçücük boyuyla sırtlamış gidiyor. Karaciğer de kendisine yardım ediyor tabi. Yine de üstesinden gelemiyor ve zamanla yozlaşıp bozulabiliyor. Çünkü dünyamız o kadar kirlendi ki… Yiyeceklerde minimal düzeyde de olsa tarım ilaçları var ve sofralarımıza biz istemesek de geliyor. Farkında bile olmadan vücudumuza aldığımız bu zehirler günden güne iç organlarımızı yıpratıp erken eskimesine neden oluyor.
Başta böbrek ve karaciğer aşırı çalışarak bedendeki bu tanımadığı kiri atmaya çabalıyor. Karaciğer nisbeten kendi kendini yenileme özelliğine sahip olduğundan bu durumu telafi edebiliyor. Nitekim bir karaciğerin dörtte biri dahi hasar almamış ise kendini tamamlayabiliyor. Fakat böbrek kendini bu kadar hızlı yenilyeyemiyor.
Böbrekler evrimsel gelişimlerinde bu yeteneklerini neredeyse tamamen unuttu. Çünkü evrim, önceliği yaraların hızla iyileşmesini sağlayan pıhtılaşma özelliği gibi , hayati onarımlara bıraktı. Böbrekler öncelikten çıktı gibi bir şey oldu adeta.
Zamanla kendini onarmayı unutan böbreklerimize bu yeteneklerini yeniden hatırlatmaya çalışan bilim adamları ümit verici gelişmeleri bizlere bildiriyor. Bu rejenerasyon sürecinde çok az sayıda bilim insanı olmasına rağmen ümit verici gelişmeler duyuluyor. Kök hücre konusuna bir bakalım.
BÖBREKLER VE KÖK HÜCRE
Böbreklerde yıpranmayla oluşan bu yozlaşma sürecini tersine çevirmeye (rejenerasyon) çalışan bilim insanları şunları fark etti. Anne karnındaki embriyonun ilk zamanlarında hücreler daha ayrışmadan herhangi bir dokuya ait oluşumu yoktu. Fakat her dokuyu oluşturabilme yeteneğine sahiptiler. Embriyonun büyümesiyle bu hücrelerde bulunan işlevsellik özelliği birkaç kök hücreye dönüşme ile sınırlı kaldı.
Kaliforniya Üniversitesi Gelişimsel Biyoloji uzmanlarından Nigam, nispeten az sayıda sinyal verici molekül, ya da büyüme etmeninin böbrek gelişimini de denetlediğini buldu. Böbreklerdeki minik tüplerin gelişimini hızlandıran bu büyüme etmenlerinin böbreğin onarım sürecinde de etkili olabileceğini düşündüler.. Böylece bilim ekibi EMT adı verilen bu mekanizmal değişim sürecinin tersine çevrilmesiyle böbrekteki hasarın onarım ihtimali olduğunu düşündü.
Nitekim zarar görmüş dokularda ” fibroplast” adı verilen yetenekli hücreler akın akın hasarlı bölgeye gidiyor ve yaraların iyileşmesinde temel bileşen olan ”kollagen” adı verilen bir protein salgılıyor. Onarım sürecini de böylelikle başlatmış oluyor.
Bilim adamları bu zarar gören böbrek dokusunun da belirli bir oranda onarılmasının mümkün olabileceğini söylüyor. Bu kök hücreler , renal progenitör hücreleri, böbrek rejenerasyonunu sağlayabiliyor. Yapılan çalışmalar böylelikle böbrekteki hasarın kök hücre tedavisi ile geri çevrilebildiğini göstermiştir.
Böbrekler kendini yenileyebilir mi? – Hayvanlarda Başarı
Böbrekler kendini yeniler mi? Cevap: evet. İşte burada ülkemizde kök hücre ile böbrek tedavisini ispatlayan bir gelişme. Edirne’nin Keşan ilçesinde 10 yaşında golden cinsi Micha isimli sevimli köpek ilerlemiş yaşının da etkisiyle böbrek yetmezliği sorunu yaşadı. Micha’ya kök hücre tedavisi uygulayan veteriner hekim Mustafa akıncı, iki doz kök hücre uygulaması ile Micha’yı tamamen sağlığına kavuşturdu.
Özellikle Micha’nın kök hücre tedavisi ile iyileşti. Bu araştırmanın, benim ülkemde başarılı olması ümit verdi. İnsanlar üzerinde yapılan bir çalışma ile sağlığına tamamen kavuşmuş bir örnek göremedim. Fakat ileride yapılma ihtimali olduğuna bir kanaat oluştu.
Diyaliz merkezlerinde sıra ile ölümü bekleyerek bağımlı bir yaşam sürmek zorunda kalan böbrek hastalarının sessiz çığlığı olması ümidi ile bu yazıyı yazıyorum.
Umarım siz de yazımı okuyup beğenmişsinizdir. Aşağıdaki yorum yap kısmından kolaylıkla yorumlarını bana gönderebilirsiniz. Sayfamızın sağlık bölümünde benzer konularda ilginç yazılar bulabilirsiniz.
Yorumlarınızla fikirlerinize ulaşmamıza destek verirseniz katkıda bulunmuş olursunuz.
Yazınızı okudum ve Ümidim var artık. İnanıyorum ben de sizin gibi.
Harika bir yazı olmuş. Teşekkürler.
Geri bildirim: Biyoteknolojide Son Durum - Eğitim - Tek Derdim
İyi günler dilerim benim oğlum böbrek yetmezliği var yardımcı olursanız sevinirim teşekkürler